Jan-Willem van Ittersum is de winnaar van de Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2024
Wetenschapsgebied Wiskunde
Onderzoeker Jan-Willem van Ittersum is onderscheiden met de Christiaan Huygens Wetenschapsprijs voor zijn proefschrift ‘Partitions and quasimodular forms; variations on the Bloch-Okounov theorem’. Hij ontving de prijs – bestaande uit een bedrag van 10 duizend euro en een bronzen beeld van Christiaan Huygens – op 16 oktober 2024 uit handen van minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dat gebeurde tijdens een feestelijke bijeenkomst in Voorburg.
Het tellen van het aantal verschillende oplossingen voor een probleem of het aantal mogelijke configuraties in een model, is een belangrijke uitdaging in de wiskunde en in de natuurkunde. De stelling van Bloch-Okounkov laat zien dat dit soort telproblemen soms onverwachte onderliggende extra symmetrie vertonen, zogenoemde modulaire symmetrie. Dat is een belangrijk inzicht, want het helpt om het oorspronkelijke probleem beter te begrijpen.
Het proefschrift van Van Ittersum geeft een heel nieuwe kijk op de stelling van Bloch-Okounkov, namelijk door de lens van de wiskundige theorie van modulaire vormen. Modulaire vormen zijn bepaalde soorten functies, waarover een uitgebreide theorie bestaat in de wiskunde. De studie van Van Ittersum leidt tot belangrijke uitbreidingen van de stelling van Bloch-Okounkov, en tot nieuwe toepassingen op het snijvlak van algebraïsche meetkunde, getaltheorie en representatietheorie, met belangrijke verbindingen naar de statistische natuurkunde.
De jury, onder voorzitterschap van Eric Opdam, hoogleraar wiskunde aan de Universiteit van Amsterdam, was diep onder de indruk van de kwaliteit en innovatieve bijdrage van het proefschrift aan het vakgebied wiskunde. ‘Van Ittersum presenteert hierin spectaculaire nieuwe resultaten over diepgaande onderwerpen binnen de wiskunde’, aldus het juryrapport. ‘Hij toont niet alleen virtuositeit in het verbinden van verschillende concepten en theorieën op een hoog abstractieniveau, maar zorgt tegelijk voor een heldere en toegankelijke presentatie van deze ideeën.’ Van Ittersum wordt inmiddels wereldwijd beschouwd als expert in de in het proefschrift beschreven methodologie.
Eervolle vermeldingen
Twee onderzoekers kregen op 16 oktober een eervolle vermelding:
• Rosa Schwarz
Voor haar proefschrift: ‘Logarithmic approach to the double ramification cycle’, waarop zij op 7 december 2023 promoveerde aan de Universiteit Leiden. De jury vond haar proefschrift qua wiskundige inhoud zeer sterk: ‘De impact van dit proefschrift, waarin vragen over de dubbele vertakkingsklasse behandeld worden met technieken uit de logaritmische meetkunde, ligt vooral op aspecten van de wiskunde die in de mathematische fysica belangrijk zijn.’
• Lucas Slot
Voor zijn proefschrift: ‘Asymptotic Analysis of Semidefinite Bounds for Polynomial Optimization and Independent Sets in Geometric Hypergraphs’, waarop hij op 30 september 2022 promoveerde aan het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) en Tilburg University. De jury was erg onder de indruk van dit proefschrift, dat ingewikkelde materie helder uitlegt: ‘Wat verder opvalt aan het werk van Slot is de wiskundige breedte. Methoden van zeer diverse gebieden in de wiskunde worden gecombineerd om tot de resultaten te komen.’
De Christiaan Huygens Jeugdprijs 2024
Genomineerden
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2024
Wetenschapsgebied Wiskunde
Feestelijke uitreiking Christiaan Huygens wetenschapsprijs op
woensdag 16 oktober 2024, 19.00 – 21.00 uur
Oude Kerk, Voorburg
Samenstelling Jury
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2024
Wetenschapsgebied Wiskunde
De KNAW stelt jaarlijks een nieuwe jury samen om de voorgedragen dissertaties te beoordelen en de winnaar vast te stellen. De jury voor de Christiaan Huygensprijs in het vakgebied wiskunde in 2024 bestaat uit:
Externe deskundige voor de jury voor de beoordeling van het proefschrift van Lucas Slot: Prof. dr. Remco van der Hofstad, hoogleraar Kansrekening aan de Technische Universiteit Eindhoven.
De winnaar van de Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2023 is…
dr. Nico Willem Hendrickx
Wetenschapsgebied Natuurkunde
Maria Antonietta Loi, voorzitter van de door de KNAW ingestelde jury, overhandigde de prijs voor het onderzoek waarop Hendrickx in 2021 promoveerde aan de Technische Universiteit Delft. ‘Nico was de eerste die een vlakke germanium-kwantumdot construeerde en de eerste die een qubit bediende op basis van een enkel elektronengat en universele kwantumlogica met gaten demonstreerde. Zijn proefschrift is een standaard geworden in de gemeenschap van halfgeleiderkwantumtechnologie,’ aldus de juryvoorzitter. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd op 11 oktober 2023 uitgereikt in de Oude Kerk te Voorburg.
Eervolle vermeldingen
Elham Mohamed Tawfik Fadaly
Voor haar dissertatie: ‘Epitaxy of Hexagonal SiGe Alloys for Light Emission’, verdedigd op 16 april 2021 aan de Technische Universiteit Eindhoven.
De jury is onder de indruk van dit proefschrift vanwege de eerste demonstratie van de groei van hoogwaardige zeshoekige SiGe, die de weg opent naar de ontwikkeling van veel belangrijke opto-elektronische apparaten die in Si-elektronica zijn geïntegreerd.
Loreta Angela Muscarella
Voor haar dissertatie: ‘Strain effects on the optical properties of lead-halide perovskites’, verdedigd op 18 januari 2022 aan de Rijksuniversiteit Groningen.
De jury prijst dit proefschrift vanwege de interessante reeks experimentele technieken die werd toegepast op metaalhalide perovskieten en de demonstratie van het belang van spanning in deze klasse materialen.
De Christiaan Huygens Jeugdprijs 2023
Dit jaar is het de 25ste keer dat de Christiaan Huygenswetenschapsprijs is uitgereikt. Ter ere van dit heugelijke feit is de Christiaan Huygens Jeugdprijs in het leven geroepen, in samenwerking met de gemeente Leidschendam-Voorburg. De Jeugdprijs is een wedstrijd tussen de VMBO-scholen uit de gemeente. Christiaan Huygens was ook een groot maker en de leerlingen hebben dan ook de opdracht gekregen om met duurzame materialen iets creatiefs te maken, voor de wijk rondom de school.
De uitreiking van de Jeugdprijs, met de presentatie van de resultaten, vond plaats tijdens het Techniekfestival op 25 oktober 2023 in het Corbulo college in Voorburg.
Genomineerden
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2023
Wetenschapsgebied Natuurkunde
Samenstelling Jury
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2023
Wetenschapsgebied Natuurkunde
De KNAW stelt jaarlijks een nieuwe jury samen om de voorgedragen dissertaties te beoordelen en de winnaar vast te stellen. De jury voor de Christiaan Huygensprijs in het vakgebied natuurkunde in 2023 bestaat uit:
En de winnaar van de Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2022 is… dr. Sara Issaoun
Wetenschapsgebied Ruimtewetenschappen
Op 10 oktober 2022 overhandigde Robbert Dijkgraaf, minister van OCW, de prijs aan Issaoun voor het onderzoek waarop zij vorig jaar promoveerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. “De eerste afbeelding van een schaduw van een zwart gat is misschien wel de meest iconische en meest erkende astronomische afbeelding in vele jaren, bekeken door miljarden mensen. Sara speelt nog steeds een zeer zichtbare rol bij het verspreiden van de betekenis en implicaties van dit beeld voor de wetenschap en de samenleving als geheel. Dit maakt haar een rolmodel voor jonge aspirant-wetenschappers,” aldus juryvoorzitter prof. dr. Ralph Wijers. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd uitgereikt in de Oude Kerk te Voorburg.
Genomineerden
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2022
Wetenschapsgebied Ruimtewetenschappen
Samenstelling Jury
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2022
Wetenschapsgebied Ruimtewetenschappen
De KNAW stelt jaarlijks een nieuwe jury samen om de voorgedragen dissertaties te beoordelen en de winnaar vast te stellen. De jury voor de Christiaan Huygensprijs in het vakgebied ruimtewetenschappen in 2022 bestaat uit:
Dr. Didier Nibbering winnaar 2021 Christiaan Huygens wetenschapsprijs
Wetenschapsgebied Wiskunde (actuariaat en econometrie)
Ingrid van Engelshoven, demissionair minister van OCW, reikte op maandag 11 oktober 2021 de prijs uit voor het onderzoek waarop Nibbering in 2018 promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. “Didier’s proefschrift, The Gains from Dimensionality, is kwalitatief en inhoudelijk sterk uitgewerkt. Het is goed geschreven, onderscheidend door de heldere theorievorming en indrukwekkend in het originele denkwerk,” aldus juryvoorzitter Philip Hans Franses. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd uitgereikt in Huygens’ Hofwijck te Voorburg, ooit het woonhuis van Christiaan Huygens. Eervolle vermeldingen gingen naar dr. Merrick Zhen Li voor zijn dissertatie: ‘Econometric analysis of high-frequency market microstructure’ en naar dr. Quinten Meertens, voor zijn dissertatie: ‘Misclassification Bias in Statistical Learning.’
Bekijk hier de opname van de feestelijke uitreiking met onder meer ook wiskundige en cabaretier Jan Beuving, directeur van museum Hofwijck Peter van der Ploeg en de jonge gitarist Matthijs van Delft. Presentator is Elisabeth van Nimwegen.
Genomineerden
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2021
Wetenschapsgebied Wiskunde (actuariaat en econometrie)
Samenstelling Jury
Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2021
Wetenschapsgebied Wiskunde
De KNAW stelt jaarlijks een nieuwe jury samen om de voorgedragen dissertaties te beoordelen en de winnaar vast te stellen. De jury voor de Christiaan Huygensprijs in het vakgebied wiskunde (actuariaat en econometrie) in 2021 bestaat uit:
dr. Christopher Smiet winnaar 2019
Christiaan Huygens wetenschapsprijs
Wetenschapsgebied Natuurkunde
Op maandag 7 oktober heeft dr. Christopher Smiet de Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2018 toegekend gekregen in het wetenschapsgebied Natuurkunde. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd uitgereikt in de Oude Kerk te Voorburg door minister Ingrid van Engelshoven, minister van OCW. Christopher Smiet ontving de Christiaan Hugens wetenschapsprijs voor zijn dissertatie ‘Knots in plasma’ waarop hij in 2017 is gepromoveerd aan de Universiteit Leiden.
Een terugblik op de uitreiking van 2019 vindt u hier.
Samenstelling 2019 Jury
Christiaan Huygens wetenschapsprijs
Wetenschapsgebied Natuurkunde
De KNAW stelt jaarlijks een nieuwe jury samen om de voorgedragen dissertaties te beoordelen en de winnaar vast te stellen. De jury voor de Christiaan Huygensprijs in het vakgebied natuurkunde in 2019 bestond uit:
dr. Adrian Hamers winnaar 2018
Christiaan Huygens wetenschapsprijs
Wetenschapsgebied Ruimtewetenschappen
Op maandag 8 oktober heeft dr. Adrian Hamers de Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2018 toegekend gekregen in het wetenschapsgebied ruimtewetenschappen. De prijs, een bronzen beeld en een geldbedrag van 10.000 euro, werd uitgereikt in de Oude Kerk te Voorburg door Marjan Hammersma, Secretaris Generaal van het Ministerie van OCW. Adrian Hamers ontving de Christiaan Hugens wetenschapsprijs voor zijn dissertatie ‘Hierarchical Systems’ waarop hij in 2016 cum laude is gepromoveerd aan de Universiteit Leiden.
Een terugblik op de uitreiking van 2018 kun u vinden via deze link.
De jury, door de KNAW samengestel uit wetenschappers uit het vakgebied, bestond in 2018 uit:
De Key note speaker op de uitreiking van 2018 was prof. dr. Vincent Icke, hoogleraar theoretische sterrenkunde aan de Universiteit Leiden en bijzonder hoogleraar kosmologie aan de Universiteit van Amsterdam
Vincent Icke is astrofysicus en beeldend kunstenaar. Zijn voordracht nam de genodigden en bezoekers van de uitreiking mee in zijn visie op de aard van onderzoek. Wetenschappelijk onderzoek is voor hem een scheppende bezigheid, waarbij vooral het vermogen tot ‘begrijpen’ centraal staat. Nieuwsgierigheid en intelligentie worden overgewaardeerd, vindt Icke. Het is ‘begrip’ dat de mensheid onderscheidt van de dierenwereld, maar ook van de wereld van de ‘kunstmatige intelligentie’ die in toenemende mate om ons heen toepassingen vindt.
De Key note speach van Vincent Icke:
Altijd november, altijd regen.
Altijd dit leege hart. Altijd.
Dat schreef de dichter Jakobus Cornelis Bloem, geboren op 10 mei 1887 te Oudshoorn. Het zijn de laatste regels van zijn gedicht November, op bladzijde 17 van Bloems bundel Media vita, in 1931. “Gedrukt in honderd vijf en zeventig exemplaren, waarvan vijf en twintig niet in den handel, door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem,” staat onderaan de inhoudsopgave. Honderd vijf en zeventig stuks, waarvan vijf en twintig niet in de handel. Dat lijkt wel een natuurkundig proefschrift!
Lees de rest van de key note speach van Vincent Icke.
20 jaar Christiaan Huygensprijs
Videoboodschap van de prijswinnaars
Voor de 20e editie van de Christiaan Huygensprijs hebben laureaten die de prijs in de afgelopen jaren wonnen videoboodschappen ingezonden. Deze videoboodschappen zijn tijdens de 20e uitreiking getoond aan het aanwezig publiek. In hun testimonial gaan de laureaten in op de invloed van de prijs voor hun wetenschappelijke carrière en het belang van het winnen van de Christiaan Huygensprijs voor het verkrijgen van onderzoeksfondsen en als opstap naar een eigen leerstoel.