Bernard van Heck heeft op 3 oktober 2016 de Christiaan Huygens wetenschapsprijs 2016 ontvangen voor het onderzoek waarop hij in 2015 promoveerde aan de Universiteit van Leiden. Hij ontving de prijs, een geldbedrag van € 10.000, een oorkonde en een bronzen beeld, voor zijn dissertatie waarin hij de ‘Coulomb-assisted braiding’-methode uitwerkte als realistische optie voor de ontwikkeling van een Majorana-Kwantumcomputer.
Prijswinnaar Van Heck ontvangt de prijs uit handen van dr. Jet Bussemaker, minister van OCW.
Juryoordeel
De jury wordt ieder jaar samengesteld uit leden van de KNAW. Voorzitter was dit jaar Jan Zaanen, hoogleraar theoretische natuurkunde aan de Universiteit Leiden. De andere leden waren: Huib Bakker, directeur AMOLF, en René Janssen, hoogleraar Moleculaire Materialen en Nanosystemen.
De jury heeft besloten om de Christiaan Huygens Wetenschapsprijs 2016 aan Bernard van Heck toe te kennen omdat hij de bedenker en uitvinder is van de ‘Coulomb-assisted braiding’- methode.
Het promotieonderzoek van Van Heck ligt op het raakvlak tussen quantum physics, nanotechnologie en de theorie van berekeningen. Van Heck heeft een computerschakeling ontwikkeld zodat berekeningen kunnen worden gemaakt met Majoranadeeltjes door middel van vervlechting of ‘braiding’. Van Heck heeft volgens de jury voor een grote doorbraak gezorgd door de ‘Coulomb-assisted braiding’- methode te ontwikkelen om deze deeltjes te vervlechten zonder ze daadwerkelijk te verplaatsen, gebruik makend van de topologische lading van deze deeltjes. Berekeningen met Majoranadeeltjes zorgen ervoor dat bepaalde algoritmes veel sneller kunnen worden uitgevoerd dan voorheen. De methode van Van Heck wordt beschouwd als een zeer belangrijk aspect voor de realisatie van een Majorana-kwantumcomputer.
De jury is onder de indruk van de wijze waarop Van Heck een brug weet te slaan tussen een abstract wiskundig begrip en een praktische toepassing in de wereld van de elektronica. Iets wat tientallen jaren lang een gedachtenexperiment was, wordt dank zij zijn briljante theoretische ideeën werkelijkheid. Van Heck heeft moderne nieuwe inzichten in de natuurkunde gebracht en zijn zeer fundamentele onderzoek heeft nu al een grote impact in het veld teweeggebracht.
De realisatie van de kwantumcomputer zou een prestatie van Nobelprijskaliber zijn. De maatschappelijke relevantie is enorm. Zover is het nog niet, maar de potentie van het proefschrift van Van Heck is buitengewoon en verdient zonder meer om bekroond te worden met de Christiaan Huygens Wetenschapsprijs 2016.