dr. J van de Ven, Winnaar Christiaan Huygensprijs 2005 – Economische wetenschappen

dr. J. van de Ven (Huissen, 1975) voor zijn dissertatie ‘Psychological Sentiments and Economic Behaviour’, verdedigd op 10 oktober 2003 aan de Universiteit van Tilburg. Jeroen van de Ven was ten tijde van de uitreiking werkzaam als universitair docent aan de Utrecht School of Economics. 

Economen nemen in hun modellen doorgaans aan dat mensen calculerend egoïstisch op hun eigen belang uit zijn en alleen in geld en goederen zijn geïnteresseerd (de ‘homo economicus’). In veel gevallen kunnen op basis van deze veronderstellingen goede verklaringen worden gegeven voor menselijk gedrag. Maar er blijven onopgeloste vragen: waarom laten mensen fooien achter? Waarom zijn we soms minder gemotiveerd om iets te doen als er een (financiële) beloning tegenover staat (bijvoorbeeld het doneren van bloed)? Waarom verzamelen mensen zoveel informatie over producten nadat ze de aankoop al hebben gedaan? Deze en andere vragen beantwoordt Van de Ven in zijn helder geschreven proefschrift. Hierbij verwerkte hij resultaten van onderzoek uit de psychologie en experimentele economie in economische modellen.

Worden economische modellen uitgebreid met ideeën uit de psychologie, dan kan een betere verklaring worden gegeven voor veel gedrag dat afwijkt van de standaard economische modellen. Het proefschrift van Van de Ven laat zien dat dit kan. De geslaagde combinatie van deze twee wetenschapsgebieden, zowel experimenteel als theoretisch, houdt een belofte in voor de toekomst, zowel waar het de wetenschap betreft als de maatschappelijke uitstraling daarvan.